Yıllar sonra iş hayatı ya da sosyal hayatımız nasıl olacak diye düşünür müsünüz hiç? 

Biz çocukken büyükler 2000’leri düşündüklerinde bizi tekerleksiz araçlara binerek havada uçabilen ve telepati ile anlaşan bir nesil olarak hayal ediyorlardı diye hatırlıyorum ki o devrin en büyük buluşu her eve giren televizyon ve telefondu. Evet, teknoloji hayatı çok değiştirdi, belki onların tahmin ettikleri kadar değil, hala uçan arabalara binemiyoruz ama şurası bir gerçek ki bundan sonra hem iş hayatımız hem özel yaşamımız daha büyük bir hızda değişmeye devam edecek. 

Hayat şeklimize gelecek dramatik değişiklikler ve iş hayatında türlü imkanlara kapımızı açacak gelişmeler beraberinde yeni iş tanımlarını da hayatımıza sokacak şüphesiz. Mesela çok değil,  10 yıl sonra bugünkü mesleğiniz hayatta kalacak mı, yoksa yerini başka bir mesleğe mi bırakacak? ABD’de yapılan bir araştırma cevabın çoğumuz için “hayır” olduğunu söylüyor. Nasıl mı?

ABD’de Cognizant danışmanlık firması tarafından geliştirilmiş, oldukça anlaşılabilir ve metodolojik bir endeks (Cognizant Jobs of the Future Index (Cognizant Geleceğin Meslekleri Endeksi)) çalışması 10 yıl sonra 40’ın üzerinde yeni mesleğin hayatımıza katılacağını söylüyor. Endeks aslında çok basit bir kurguya sahip; meslekleri 50 kategoriye ayırarak çeyrekler bazında bu mesleklere olan ihtiyacı ve bu ihtiyacın dönüşümünü ölçüyor. Endeks sadece mesleği değil bu mesleğe ilişkin Indeed, Linkedin gibi portallerde açılan iş ilanlarını incelediği için gelecek dönemde bu mesleklere olacak talebi de ortaya koymuş oluyor. Çalışmanın tam metninde geleceğin meslekleri belirlenirken hangi ilkelerden yola çıkıldığı daha kapsamlı bir şekilde yer alıyor; ben de listeye geçmeden ilkeleri de genel hatlarıyla özetlemek istiyorum.  

Meslekler her zaman değişir. Telefon operatörlüğü, sokak lambası bakımı yapmak, turizm acentesinde yüz yüze satış yapmak, sokakta çıplak sesle duyuru yapmak gibi işler artık hayatımızda yok ama geçmişte bu işlerde binlerce insan çalışıyordu. 

- Mevcut mesleklerin çoğu kötüdür. Dünyadaki milyonlarca insan yaptıkları işten nefret ediyor – işleri anlamsız, zor ya da tehlikeli. İnsanları bu işleri yapmak zorunda bırakmak yerine onlara eğlenebilecekleri ve kendilerini gerçekleştirebilecekleri işler sunmalıyız.

- Makinelerin insanlara ihtiyacı vardır. Makineler daha fazlasını yapabilir ancak makine kendini yaratamaz, pazarlayamaz ve satamaz. 

- İnsanların yaratıcılığı ve becerilerini azımsamayın. İnsanoğlunun en büyük yeteneği meraktır, biz etrafımızda olan biteni merak ederiz, dolayısıyla karşımıza gelen şeyleri nasıl değiştirebileceğimize ve iyileştirebileceğimize kafa yorarız. 

- Teknoloji toplumun tüm bileşenlerini dönüştürecek. Modern toplum dinamiklerinin çoğu hala mükemmel olmaktan çok uzak. Mesela sağlık sistemimiz, bankacılık, eğitim, sigorta sizce olabileceğimi optimum seviyede mi?

- Teknoloji sorunları çözer ve yeni sorunlar yaratır. Teknolojiyle ilgili sır, her çözümün yeni bir problem yarattığıdır, A’yı çözerken B bozulur. C’yi geliştirirsin – ki bu yeni bir şeydir – sonra kendiliğinden D’ye de neden olduğunu görürsün ki sonrasında onu da çözmen gerekir. Akıllı makineler dünyadaki birçok sorunu çözerken aynen bu şekilde yeni birçok soruna daha neden olacaklar. 

Gelelim listeye; bu ilkeler ışığında önümüzdeki 10 sene içerisinde ihtiyaç duyulacak meslekler belirlenerek bu meslekler teknoloji odağına göre ayrıştırılıyor. Ben liste haline getirilmiş bu 42 mesleğe bakarak bana en ilginç gelen 15 yeni meslekten kendi listemi yaptım, diğerlerini okuma keyfini de size bırakıyorum; 

Bring Your Own IT Facilitator – Kendi Cihazını Kendin Getir IT Yöneticisi

Hedefi, firmanın çalışanları, müşterileri ve tedarikçileri tarafından tüketilen tüm yazılımların üzerinde koştukları donanımlardan bağımsız olarak kontrol edilip, risksiz ve pratik şekilde kullanılabilmesini sağlamak. Şu anda olduğu gibi online olmak 10 yıl sonra da öncelik olacak tartışmasız.  

Ethical Sourcing Officer – Etik Satın Alma Yöneticisi

Basit bir arama yaptığımda, sırf Linkedin’de 125 adet Etik Satınalma Yöneticisi ilanına rastlıyorum, neredeyse hepsi ABD’de. Pozisyonun temeli kurumsal gelirlerin hisse sahiplerinin (müşteriler ve çalışanların) etik standartlarına uygun bir şekilde harcanmasını sağlamaktan geçiyor. 

Walker/Talker – Yürüyüş ve Sohbet Arkadaşı

Teknolojinin insanlar arasındaki mesafeleri artırması ve yüzyüze iletişimin sıklığını düşürmesi nedeniyle Walker/Talker pozisyonundaki kişiden beklenen toplumdaki yaşlı nüfusa erişerek onların evinde ya da bulundukları dış ortamlarda eşlik edilmesini kapsıyor. Pozisyonun amacı gündelik bir diyalog rutini oturtmak. Harika bir düşünce, en beğendiğim rollerden biri bu. 

Fitness Commitment Counselor – Fitness Motivasyon ve Devamlılık Danışmanı

Fiziksel aktiviteyi, beslenmeyi ve daha sağlıklı bir hayat tarzına geçişi bir başka insana güvenerek gerçekleştirmek insanın doğasında olan çok güçlü bir adaptasyon biçimi, bu nedenle günlük, haftalık ve aylık takipler yapabilecek ve danışmanlık seanslarıyla takip yapabilecek fitness antrenörleri ve beslenme uzmanlarına çok sayıda ihtiyaç olunacağı düşünülüyor. Kişilerin kaydettikleri aşamaları ve günlük reçeteye uyumlarını teknoloji yardımıyla takip edecek danışmanların hedefi danışanlarına uzun süreli sağlıklı yaşam alışkanlıklarını kazandırmak olacak. Spor salonlarına aylık olarak ücret ödeyip gitmeyen binlerce insanı bu yöntemle sağlıklı yaşayan bireylere dönüştürmek mümkün olur belki, son yıllarda benzer pozisyonda çalışan motivasyon koçlarına zaten sık sık rastlıyoruz.

Man-Machine Teaming Manager – İnsan-Makine Takımı Kurgusu Yöneticisi

Yeni işgücünün makine ve insanın takım çalışması ile ortaya çıkacağı temel ilkesinden yola çıkarak, robotlar ve AI yazılımlarının güçlü yönleri (netlik/hatasızlık, güç/dayanıklılık, programlama, hız vb) ile insanların güçlü yönlerini (bilişsel zeka, muhakeme yeteneği, empati, çokyönlülük vb) ortak iş hedefleri için bütünleşik bir ortamda bir araya getirmek gereklidir. Bunun yolu da insanlar ve makinelerin bu özelliklerini sürekli değiş tokuş edebilecekleri bir iletişim sistemi kurmak olduğundan bu köprüyü oluşturabilecek kişilere ihtiyaç olacak gibi görünüyor. 

Digital Tailor – Dijital Terzi 

E-ticaret şirketlerine verilen siparişlerin %40’ı beden uymadığı için iade ediliyor, şirketlerin hedefi bunu sıfırlamak. Bu rolde çalışan kişiler sensör analitikleri kabiliyetlerini kullanarak müşterileriyle tam ölçüm almak kapsamında çalışıp, herkesin kendi bedenine uygun kıyafeti sipariş etmesine aracı olacaklar. Aşırı iyi fikir, bayıldım, tam bir kazan-kazan durumu, hemen dijital terzilerin işe alım süreçleri başlasın diyorum!

Personal Memory Curator – Kişisel Hafıza Sorumlusu 

Yaşam süresinin uzamasına yönelik yapılan çalışmalar beraberinde uzayan bu süre için yaşlı nüfusa yardımcı olunacak yeni alanları getirdi. Bu rolden beklenen medya, tarih ve bilgisayar yazılımlarından faydalanarak hafıza kaybından ötürü ortaya çıkan stres ve kaygıyı azaltmak için geçmiş yaşam deneyimlerini tekrar inşa etmek ve danışanların bu anlamda yaşadıkları stresi en aza indirgemek.

AI Journey Builder – AI (Yapay Zeka) Yolculuğu Tasarımcısı

Rolden beklenen müşteriler yapay zekaya dayalı yapay gerçeklik yolculuklarını ezberbozan hikayelere dönüştürecek ve bunu anlık müdahalelerle sürece dahil edecek; tasarlama, yazma, yaratma, kalibre etme, oyunlaştırma ve oluşturma becerilerine sahip kişiler. 

Genetic Diversity Officer – Genetik Çeşitlilik Yöneticisi 

Rolden beklenen iş birimleri ve üçüncü parti genetik patolojistlerin birlikte çalışarak organizasyon içerisinde her türlü genetik çeşitliliğin barındırıldığından emin olunmasına yönelik bir planlama yapması. 

Head of Business Behavior – İş Davranışı Yöneticisi

Farklı kaynaklardan elde edilebilen kişisel, ortamsal, alansal veri ve performans verisi, duygusal veriler ve iletişim verilerini evlendirdiğimizde kişilerin davranışlarını anlamlandıracak bir teknolojiye sahip olmuş oluruz. Bu roldeki kişiden beklenti bu verileri olumlu şekilde kullanarak güveni oluşturmak, çalışan tatmini ve motivasyonunu sağlamak için gerekli stratejileri belirlemek ve daha verimli, sağlıklı ve çalışan bağlılığı yüksek organizasyonların kurulmasına yardımcı olmak. 

Algorithm Bias Auditor – Algoritma Önyargı Denetçisi

Yapay zekanın iş süreçlerinin içerisinde ayrılmaz bir parçaya dönüşmesinin bir sonucu olarak, ürün geliştirmeden, satış analizine, işe alımdan sözleşme incelemeye kadar birçok süreçte kullanılan yapay zeka algoritmalarının adil, etik, yasal ve organizasyonun ilkelerini yansıtır şekilde tasarlanmış olmalarından bu rolde çalışan kişilerin sorumlu olması bekleniyor. 

Cyber Calamity Forecaster – Siber Felaket Tahminleme Uzmanı

Günümüzde siber tehditlerin sayısındaki inanılmaz artış nedeniyle siber koşulları hükümetler, endüstriler, toplumlar ve kişiler için güvenli hale getirmek önemli önceliklerden biri haline geldi. Bu pozisyondan beklenen dünyayı daha güvenli bir yer haline getirmesi. Temel gündelik işleri arasında siber tehditleri izlemesi, belirlemesinin yanısıra zamanlamaları ve verecekleri zararın büyüklüğünü tahminlemesi de yer alıyor. 

Virtual Identity Defender – Sanal Kimlik Savunucusu

Bugün “gerçeğin ötesinde” bir yaşam sürdüğümüzü söylemek yersiz olmaz, insanların gündemini oluşturacak haberleri tasarlamak üzere üretilen yeni teknolojiler artık haberlerin kişiler arasında paylaşım hızını eşsiz hale getirdi. Bu kapsamda bir şeyin ya da bir kişinin gerçekliğini dijital olarak kanıtlamasına dayanan ve tam tersi bir durum söz konusu olduğunda alarm verebilen yazılımların doğuşu gerçekleşti. Bu rolde yer alacak kişiden beklenti, sanal kimliğimizi savunmaya ilişkin içeriklere sahip bu ürün portföyünü korumak ve büyütmek. 

Head of Machine Personality Design – Makine Kişiliği Tasarım Ekip Lideri  

İnsanları seviyor musunuz? Makineleri seviyor musunuz? O zaman aranılan kişi sizsiniz! Bu rolde çalışacak kişi dijital ürün ve hizmetlere o ürün ve hizmetlere özgü bir ses ve karakter kazandırılmasından sorumu olacak. Gerçekleştirdiğiniz çalışmalar makine ve kişi karşılaştığında ortaya çıkacak, mesela restoranlarda servis veren bir robot siparişini aldığı bir kişiyle konuştuğunda, eğlenceli değil mi?

Flying Car Developer – Uçan Araba Geliştiricisi 

Ben demiştim, teknoloji deyince uçan araba noktasına sürüklenmemiz kaçınılmazdı. Önümüzdeki 5 yıl (ki çalışmanın 2018’de yapıldığı düşünülürse önümüzdeki birkaç yıl) içerisinde uçan araçların üst segment müşteri kitlesi için bir opsiyon haline gelebileceği konuşuluyor. Bu kapsamda Silikon Vadisi’ne uçan araba geliştirme ekibi takım arkadaşları aranıyor, benden söylemesi!

Chief of Purpose Planner – Anlam Planlama Yöneticisi 

“Anlam” yeni ticari savaş alanı, ve ajanslar kendilerini farklılaştırmak isteyen müşterileri için tamamen bu müşterilere dedike çalışacak amaç yolculuğu tasarımcıları arıyorlar. Bu rolde çalışan kişilerin, müşterilerinin topluma katkıları ve hem müşterileri hem de gelecekteki çalışanlarına yönelik değer önerilerini aktarabilecekleri bir anlam çalışması tasarlamaları bekleniyor. 

Benim listemin sonuna geldik, araştırmanın tamamı için linki aşağıya bırakıyorum. Bu kadar kısa süre içerisinde bu denli farklı mesleklerin hayatımıza girecek olmasına inanmak biraz güç geliyor, ama teknolojinin hızını sorgulayarak kendimi yanıltmak istemiyorum, alışmaya başlasak iyi ederiz sanırım. 

https://www.cognizant.com/jobs-of-the-future-index

Keyifli Okumalar!