Son yıllarda iş görüşmelerine gittiyseniz, bir aşamada mutlaka kişilik envanteri doldurmanız istenmiştir. Envanterler bilindiği gibi kurumların sizleri daha iyi tanımasını sağlamak için tasarlanmış araçlardır. Temelde hedefleri sizin kişiliğinizi ve yetkinliklerinizi bilimsel bir yöntemle anlamaya çalışıp, doldurulması istenilen pozisyonla ne kadar uyumlu olduğuna dair bir fikir edinmek olan envanterler artık günümüzde çok yaygın kullanılıyor. 

Peki, envanter doldururken nelere dikkat etmek gerekir, neleri doğru ya da yanlış biliyoruz? 6 adımda envanterleri yakından tanıyalım. 

Envanter sonucum neye göre hesaplanıyor? Birkaç soruya verdiğim yanıtla kişiliğimi nasıl anlıyorlar?

Envanterlerde yer alan ifadelere verdiğiniz yanıtlar tek başına bir anlam ifade etmez, bu yanıtları ancak size benzeyen diğer kişilerin verdiği yanıtlarla kıyaslayarak anlamlı bir sonuç çıkarmak ve puanlama yapmak mümkün olur, dolayısıyla her envanterin “bu benzeyen insanlar” grubu yani norm grubu vardır. Puanınız norm grup karşılaştırmasına göre hesaplanır.

Envanter sonucu %100 doğru çıkar mı?

Söz konusu insan ve o insanın ifadelere verdiği yanıtlar olunca, %100 gerçekçi bir sonuç hayal olabilir. Sosyal bilimlerde kabul edilen güvenilirlik düzeyi %95, dolayısıyla piyasadaki envanterlerin hemen hemen hepsi bu düzeyi kullanır, ki bu bilimsel olarak geçerli olmanın ilk şartı. Dolayısıyla envanter sonuçlarınız değerlendirilirken %100 olmasa da %95 doğru/güvenilir bir sonuç olarak ele alınır.

Kişilik envanterlerini kandırabilir miyim? Envanterde kendimi daha iyi göstermem mümkün müdür?

Envanter doldururken genel yaklaşım kişinin kendisini olumlu yönleriyle değerlendirdiği yönündedir. Bu eğilim bilindiğinden, şu anda piyasada bulunan envanterlerin pek çoğunda geçerlilik göstergesi adı verilen abartılı sonuç yakalama araçları var. Bu nedenle kendinizi beğendirmeye çalıştığınızda ya da envanteri açıkça manipüle ettiğinizde bu durum raporunuzu inceleyen kişiye belirtilir ve genelde bu gibi durumlarda ya envanteri tekrar doldurmanız istenir ya da raporunuz geçersiz sayılır.

Envanterlerde birbirine benzeyen sorular beni denemek için mi soruluyor? Bunlara benzer yanıtlar vermezsem tutarsız olduğum mu düşünülüyor?

Envanterde birbirinin aynısı gibi görülen soruların temel sorulma amacı sizin tutarlılığınızı ölçmekten ziyade bir boyutu ölçmek için tek bir soruya verilen yanıtın yeterli olmaması, birden fazla kez benzer ifadeye verilen cevapların ortalamasının alınmasına ihtiyaç duyulmasıdır. Dolayısıyla birebir aynı yanıtı vermeseniz de benzer yanıtlar verdiğinizde tutarsızlık ölçeğine takılmazsınız.

Envanter sonucuna bakarak bir iş için uygun olup olmadığıma karar verilebilir mi? Sırf envanter sonucu yüzünden işe alınmamam mümkün olabilir mi?

Envanterlerin işe alım süreçlerinde kullanılma biçimi genellikle işin gerektirdikleri ve envanteri dolduran kişinin kişilik özelliklerinin ne kadar örtüştüğünü anlamaya yardımcı olma şeklindedir. Genelde kurumların çoğu envanterleri nihai karar aracı olarak değil karar destek aracı olarak kullanır.  

Envanter sorularının bazılarını boş bırakırsam ne olur?

Boş bırakılan sorular, sayıları fazla ise bazı boyutlarda puanlama yapılamamasına yol açar, bu da genelde adaylar açısından bir dezavantaj yaratır. Genelde envanterleri online olarak sistem üzerinden doldurduğunuzdan çoğu sistem belli bir sayının üzerinde boş bırakmanıza zaten izin vermez. Şayet kağıt kalemle uygulama yapıyorsanız da diğer adayların gerisinde kalmamak için elinizden geldiğince çok ifadeye yanıt vermeye özen göstermeniz uygun olacaktır.